Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si rasmi ah u shaacisay inay qabanqaabinayso shir ballaaran oo heer caalami ah, kaas oo diiradda lagu saari doono kahortagga iyo yaraynta saamaynta taban ee ka dhalan karta abaarta ka jirta qaybo kamid ah dalka. Abaartan la saadaalinayo ayaa la rumeysan yahay inay ka halis badan tahay abaarihii ugu dambeeyay ee dalka ku dhuftay, taasoo walaac xooggan ku abuurtay hay’adaha dowladda iyo kuwa caalamiga ah ee ka shaqeeya arrimaha bani’aadamnimo.
Shirkan ayaa la filayaa inuu kulmiyo wakiillo ka socda dowlado saaxiib la ah Soomaaliya, hay’adaha Qaramada Midoobay, ururrada caalamiga ah, iyo hay’adaha samafalka, kuwaas oo dhammaantood door muhiim ah ka qaata ka jawaabista xaaladaha degdegga ah ee bani’aadamnimo. Ujeeddada ugu weyn ee shirka ayaa ah sidii loo heli lahaa gargaar degdeg ah iyo qorshe waara oo lagu yareeyo saameynta abaarta, gaar ahaan dadka nugul ee ku nool miyiga iyo deegaanada ay abaartu sida ba’an u saameysay.
Sida ay sheegeen ilo ku dhow kulanka, Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa Beesha Caalamka kala hadli doonta baahida degdegga ah ee jirta, iyadoo diiradda la saarayo in dowlad walba iyo hay’ad walba ay kaalin muuqata ka qaadato gurmadka bani’aadamnimo. Dowladda ayaa dooneysa in caalamku si wadajir ah uga shaqeeyo badbaadinta nolosha kumannaan qoys oo wajahaya cunto yari, biyo la’aan, iyo barakac baahsan.
Waxaa jira dowlado dhowr ah oo horay loogu sii wargeliyay inay diyaariyaan gargaar bani’aadamnimo oo degdeg ah, si dhaqso ahna loo gaarsiiyo dadka u baahan ee ku kala sugan gobollada dalka. Ilo kala duwan ayaa xaqiijiyay in gargaar isugu jira raashin, biyo nadiif ah, dawooyin, iyo adeegyo caafimaad la filayo in lagu wajaho xaaladda adag ee abaarta. Dowladda Federaalka ayaa sidoo kale la shaqeynaysa maamul goboleedyada dalka si loo xaqiijiyo in gargaarku si caddaalad ah u gaaro dhammaan deegaanada ay dhibaatadu saameysay.
Dowladaha sida joogtada ah Soomaaliya ugu garab istaaga wax ka qabashada xaaladaha bani’aadamnimo ayaa si gaar ah loogu casuumay shirka, maadaama hay’adaha Qaramada Midoobay ee ka shaqeeya arrimaha gargaarka ay horay u muujiyeen caqabado dhinaca dhaqaale ah. Hay’adaha WFP iyo WHO ayaa marar kala duwan sheegay in ay wajahaan miisaaniyad xadidan, taasoo saameyn ku yeelatay baaxadda gargaarka ay bixin karaan, isla markaana hoos u dhigtay adeegyada ay u fidiyaan dadka nugul.
Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa dhankeeda qaaday tallaabooyin wax ku ool ah oo ay ku muujinayso masuuliyaddeeda ku aaddan wax ka qabashada abaarta. Dowladda ayaa miisaaniyadda sanadka 2026 ku dartay lacag dhan $2.2 milyan oo si gaar ah loogu qoondeeyay xakamaynta iyo ka hortagga saameynta abaaraha. Lacagtan ayaa lagu talagalay in lagu xoojiyo kaydinta biyaha, taageeridda beeraleyda iyo xoolo-dhaqatada, iyo horumarinta qorshayaasha degdegga ah ee la tacaalaya masiibooyinka dabiiciga ah.
Mas’uuliyiinta dowladda ayaa sheegay in abaartu aysan ahayn kaliya dhibaato ku kooban cunto yari, balse ay tahay arrin saamayn ballaaran ku leh amniga, caafimaadka, waxbarashada, iyo guud ahaan nolosha bulshada. Sidaas awgeed, Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ku baaqday in la helo iskaashi dhab ah oo u dhexeeya dowladda, shacabka, iyo Beesha Caalamka si looga hortago musiibo bani’aadamnimo oo ka sii daran tan hadda jirta.
Gebagebadii, shirkan la qorsheynayo ayaa la filayaa inuu noqdo mid horseeda go’aano wax ku ool ah iyo gargaar degdeg ah oo lagu badbaadinayo nolosha dadka ay abaartu saameysay. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa muujisay rajo ah in Beesha Caalamku ay ka jawaabi doonto baaqa gurmadka, isla markaana ay garab istaagi doonto shacabka Soomaaliyeed xilli ay wajahayaan caqabado adag oo dhanka nolol maalmeedka ah.